Projekt powstał z myślą o nauczycielach języka polskiego oraz uczniach szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych Województwa Podlaskiego i dotyczy uczestnictwa w kulturze, w szczególności zaś w życiu teatralnym na obszarze województwa. Wedle specjalistycznych diagnoz, współbrzmiących zresztą z obserwacją potoczną, sytuacja w tym względzie pozostawia wiele do życzenia i jest stanem trwałym, z pewnością więc nie ulegnie poprawie samoczynnie, bez działań skoordynowanych i systematycznie podejmowanych przez wiele podmiotów, współtworzących kulturowy pejzaż Białegostoku i całego regionu. Twórcy projektu są przeświadczeni o konieczności bliższego współdziałania instytucji stricte edukacyjnych z kulturalnymi na rzecz poszerzenia dostępu do kultury wysokiej czy też po prostu dzieł kultury dających do myślenia i wymagających intelektualnej samodzielności, stawiających przed odbiorcą pewne wymagania – w odróżnieniu od produktów czysto komercyjnych.

Jakość oferty teatralnej, co oczywiste, wiąże się ze skalą oraz intensywnością zainteresowania publiczności. Młodzież szkolna, zwłaszcza w ośrodkach o niższym poziomie aktywności kulturalnej, traktowana jest często jako audytorium awaryjne, „lekturowe”, zapełniające salę teatralną, gdy nie dopiszą widzowie dobrowolni. Młoda widownia teatralna w ten sposób pozyskiwana czasami w ogóle nie jest spektaklem zainteresowana, już z tego choćby powodu, że go nie wybrała sama. Nierzadko też zdarza się, że nawet przy najlepszych chęciach teatru i nauczycieli młodzież szkolna zwyczajnie przedstawienia nie rozumie. Przed dzisiejszą szkołą stawiane są bowiem inne zadania aniżeli rozbudzanie wśród uczniów potrzeb kulturalnych i tą drogą sprzyjanie ich samorealizacji. Nic też dziwnego, że tego rodzaju kontakty z teatrem nie kształtują upodobań i nawyków, które stałyby się na dobre elementem stylu życia, oparciem w świecie wartości tak potrzebnym wobec dzisiejszych gwałtownych i na ogół nieprzewidywalnych przemian rynku pracy.

Celem prezentowanej tu inicjatywy jest przygotowanie uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych do świadomego, satysfakcjonującego odbioru spektakli teatralnych, a przez to kształtowanie potrzeb i nawyków w zakresie uczestnictwa w kulturze, rozwijanie wrażliwości estetycznej i umiejętności formułowania ocen, pobudzania ciekawości i kreatywności, postaw zatem decydujących o jakości życia w ogóle, nieredukowalnej do pracy zawodowej. Ta bowiem jest często z konieczności w nikłym stopniu satysfakcjonująca, jeśli nie wręcz frustrująca, daleka od predyspozycji i oczekiwań. Pasja pozazawodowa mogłaby być panaceum na stres związany z wykonywaną profesją czy też z perturbacjami wymuszanymi przez zmienne warunki rynkowe. Mogłaby też i powinna rozwijać poczucie głębokiej więzi z regionem i miastem, przeciwdziałając exodusowi młodych do metropolii.

Celem pośrednim projektu jest wypracowanie modelu współpracy międzyinstytucjonalnej, gwarantującej większą skuteczność działań i ich widoczność w przestrzeni publicznej miasta i regionu oraz tworzenie poczucia współodpowiedzialności za stan kultury w mieście i regionie.

Projekt pod nazwą PUBLICZNOŚĆ TEATRALNA JUTRA w tegorocznej, pilotażowej fazie przewiduje działania skoordynowane z tegorocznym repertuarem Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki. Jednakże w planach inicjatorów projektu leżą również działania długofalowe, corocznie ponawiane, systematycznie poddawane krytycznemu przeglądowi i korektom. Stąd też otwarty jest krąg partnerów (w optymalnym wariancie projekt mógłby objąć wszystkie instytucje zainteresowane życiem teatralnym regionu). W roku przyszłym pomyśleć też można o poszerzeniu kręgu adresatów (studenci, seniorzy…).

Działania realizowane w ramach projektu:

Studenci filologii polskiej UwB uczestniczący w zajęciach specjalności Literatura na Pograniczach oraz Promocja Miasta i Regionu

*sporządzają wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych regionu ankietę na temat ich doświadczeń teatralnych

*tworzą pakiet materiałów, udostępnianych na stronie Zespołu Badań Regionalnych UwB (www.filologia.uwb.edu.pl/zbr.htm), adresowanych do młodej publiczności, przygotowujący do odbioru spektaklu (m.in. informacje o autorze i tekście, wywiady z twórcami spektaklu, propozycja konspektu lekcji itd.)

Zespół Badań Regionalnych

*aranżuje dyskusje po spektaklu z udziałem jego twórców, historyków literatury, teatrologów i młodej publiczności

*przeprowadza warsztaty pisania recenzji teatralnej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

*organizuje konkursy aktywizujące odbiór spektaklu wśród młodej publiczności (m.in. konkurs na recenzję).

Warunkiem powodzenia wszystkich tych działań jest współpraca z nauczycielami-polonistami, ale też specjalistami w innych dziedzinach, pełniącymi rolę animatorów kultury w swoich szkołach i środowiskach. Liczymy na ich pomoc w informowaniu uczniów o naszym przedsięwzięciu, w zachęcaniu do odwiedzania stron Teatru i Zespołu Badań Regionalnch przed wizytą w teatrze, do uczestnictwa w konkursach i zgłaszania pomysłów do kolejnych edycji projektu. Prosimy o komentowanie konspektów (scenariuszy) lekcji przygotowanych przez studentów i udostępnianych na stronie Zespołu Badań Regionalnych, o korzystanie z nich podczas lekcji (języka polskiego, godzinach wychowawczych). Spodziewamy się, że łącząc nasze starania – twórców spektakli, środowiska akademickiego i szkolnego – przyczynimy się do tworzenia szerszej niż obecnie PUBLICZNOŚCI TEATRALNEJ; kręgu miłośników teatru rozumiejących, w czym uczestniczy bądź czego jest świadkiem w czasie spektaklu, stawiających pytania i wyrażających bez obaw swoje opinie.

Projekt realizowany we współpracy Zespołu Badań Regionalnych na Wydziale Filologicznym UwB i Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku.