5 grudnia odbędzie się premiera widowiska „Za wolność, byś wolny był” w reżyserii Grzegorza Suskiego. Przedstawienie powstało we współpracy z Zarządem Regionu Podlaskiego NSZZ „Solidarność”. Spektakl wpisuje się w obchody 40. rocznicy wybuchu stanu wojennego.

Najnowsza produkcja Teatru Dramatycznego przybliża historię wprowadzenia stanu wojennego i powstania „Solidarności”. W przedstawieniu wykorzystano fragmenty wierszy Stanisława Barańczaka oraz filmów dokumentalnych, a przede wszystkim wspomnienia członków regionalnej „Solidarności”.

– Spektakl przygotowany przez nasz Teatr z okazji 40. obchodów rocznicy wybuchu stanu wojennego jest o tyle ważny,  gdyż odnosi się do kontekstu białostockiego. W przedstawieniu będą zawarte materiały archiwalne: ogólnopolskie, a nawet i światowe, a także mające związek z  regionalną „Solidarnością”. Zależy mi również na tym, aby nie był to tylko spektakl martyrologiczny. Stan wojenny nie był niczym dobrym, przedłużył czekanie na wolność prawie o dekadę. Jednak działalność wielu osób w tym czasie – nie tylko w Polsce, lecz także na całym świecie – doprowadziła do tego, że Polska w końcu odzyskała niepodległość, co należy akcentować – zauważa Piotr Półtorak, Dyrektor Teatru Dramatycznego.

Scenariusz sztuki napisała Jolanta Hinc-Mackiewicz, kierownik literacki Teatru Dramatycznego.

– Przygotowanie scenariusza było bardzo trudne ze względu na dużą liczbę archiwaliów. Niewątpliwie inspirację stanowiły materiały dokumentalne – które otrzymałam od TVP 3 Białystok – a zwłaszcza audycja „Ujawnić prawdę” red. Eugeniusza Szpakowskiego. One mnie poprowadziły ścieżką myślenia o „Solidarności”, o tym czasie. Obejrzałam wiele materiałów, żeby z nich wybrać rzeczy, które są istotne. Oczywiście niemożliwe jest dotarcie do wszystkich osób: tych które ucierpiały w stanie wojennym, tych które zakładały „Solidarność” i NZS. Wybrałam kilka osób, ich opowieści oraz materiały dokumentalne i zdjęcia (z tamtego czasu) odnalezione przeze mnie w różnych agencjach. To wszystko zestawiłam z poematem Stanisława Barańczaka „Zaprowadzanie porządku”. Zdecydowałam się na ten utwór, dlatego że Barańczak oddaje głos zarówno oprawcom jak i tym, którzy walczyli w tym czasie i w poetycki sposób zderza ten okrutny, nierzeczywisty świat, z poezją.  I to jest właśnie klucz do myślenia o tych czasach, który mi przyświecał, kiedy pisałam scenariusz – wyjaśnia Jolanta Hinc-Mackiewicz.

Za reżyserię, scenografię i kostiumy w spektaklu odpowiada Grzegorz Suski – znany białostockiej publiczności m.in. jako twórca „Hobbita” i „Trenów”.

– Gdy dostałem scenariusz szukałem zdania, fragmentu tekstu, który byłby dla mnie inspiracją i odnalazłem go. Jedna z aktorek w przedstawieniu mówi o tym, jakie słowa padały wobec ludzi, którzy tworzyli „Solidarność”: „Naprawdę Wam się chce? Dlaczego to robicie? Przecież nie musicie…”. To jest spektakl o tym, jak duża grupa osób w pewnym momencie zapragnęła czegoś więcej – zauważa Grzegorz Suski, reżyser spektaklu.

Spektakl powstał z inicjatywy Zarządu Regionu Podlaskiego NSZZ „Solidarność”. Teatr Dramatyczny współpracował już wcześniej ze Związkiem przy produkcji spektaklu „Popiełuszko” w reżyserii Jana Nowary.

– Jestem wdzięczny zespołowi Teatru za kolejną odważną decyzję opracowania ważnego spektaklu. Musimy mówić o naszej historii, musimy ją szanować i pielęgnować, a dziś aktorzy przywołują historię wprowadzenia stanu wojennego. „Za wolność, byś wolny był” powinniśmy dedykować młodemu pokoleniu, żeby zapoznało się z nieodległą historią, która zdarzyła się naprawdę – dodaje Józef Mozolewski.

W przedstawieniu pojawią się inscenizowane piosenki, m.in. „Mury”, „Psalm stojących w kolejce” i „Ballada o Janku Wiśniewskim”. Za aranżacje muzyczne odpowiada znany białostockiej publiczności kompozytor Marcin Nagnajewicz.

W spektaklu zagrają aktorzy zarówno młodszego, jak i starszego pokolenia.

– W przedstawieniu wspólnie z Urszulą Szmidt spieramy się o historię i mam nadzieję, że będzie to ciekawy zabieg. Jesteśmy wyrazicielami poglądów starszego i młodszego pokolenia – mówi Marek Cichucki.

– Będę próbowała swoimi pytaniami wejść w tę historię i odtwarzać krok po kroku, to co działo się w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Nasz zamysł polega na tym, by przybliżyć szczególnie młodzieży historię, która jest niełatwa w odbiorze – wyjaśnia Urszula Szmidt.

Na scenie Kina TON pojawią się również: Paula Gogol, Krystyna Kacprowicz-Sokołowska, Katarzyna Mikiewicz, Agnieszka Możejko-Szekowska, Ewa Palińska, Katarzyna Siergiej,  Kamila Wróbel-Malec,  Sławomir Popławski, Dawid Rostkowski, Piotr Szekowski oraz Marek Tyszkiewicz.

Premiera spektaklu odbędzie się 5 grudnia, o godzinie 19:00 w Kinie TON. Przedstawienie będzie można obejrzeć również 11 grudnia, o godz. 19:00. Natomiast  8 i 9 grudnia zapraszamy młodzież na spektakle szkolne.

Bilety w cenie: 55 zł – normalny, 45 zł – ulgowy, 30 zł – studencki, dostępne są w Kasie Teatru (przy ul. Suraskiej 1) oraz w sprzedaży internetowej w zakładce Repertuar.