W sobotni wieczór, 15 października, zakończyła się szósta edycja festiwalu „Kierunek Wschód”. Podczas tegorocznego wydarzenia widzowie obejrzeli spektakle z Ukrainy, Litwy, Gruzji, Armenii, Macedonii i Białorusi.

Festiwal prezentujący kulturę pogranicza to jedno z najważniejszych wydarzeń artystycznych, organizowanych przez Teatr Dramatyczny. Każda z edycji „Kierunku Wschód” to kontynuacja kontaktów teatru z najważniejszymi scenami wschodnich sąsiadów, upowszechniania ich twórczości oraz okazja do współpracy.

Dziesięć dni i osiem spektakli nawiązujących do kulturowego pogranicza. Repertuar szóstej edycji „Kierunku Wschód” przypadł do gustu białostockiej publiczności. Widzowie mogli oglądać festiwalowe przedstawienia w Kinie TON, Uniwersyteckim Centrum Kultury, jak również w Auli UwB. Wstęp na wszystkie spektakle był bezpłatny.

Teatralne spotkania zainaugurował gospodarz festiwalu – Teatr Dramatyczny –  klasyką światowej literatury – spektaklem „Makbet” w reżyserii Grzegorza Suskiego.

Na białostockich scenach wystąpiły również dwie grupy artystów z Ukrainy. Kijowski Akademicki Teatr Dramatu i Komedii na Lewym Brzegu Dniepru zaprezentował spektakl pt. „Klasa” w reżyserii Stasa Zhyrkova. Przedstawienie poruszyło problemy opresji w szkole i w środowisku szkolnym, wskazując na powszechność tego zjawiska. Zespół z Kijowskiego Akademickiego Teatru „Złota Brama” z Ukrainy w sztuce „IN-NI” przedstawił traumatyczne przeżycia młodych ludzi, a w konsekwencji ich odmienność i odrzucenie. Kierownictwo artystyczne ukraińskiego teatru stara się nie tylko przetrwać, lecz także promować kulturę ukraińską i wspierać artystów, którzy musieli uciekać przed konfliktem zbrojnym.

Na zaproszenie Teatru Dramatycznego przyjechały także zespoły artystyczne z Gruzji oraz Armenii. W Białymstoku pokazały dzieła klasyczne, ale we współczesnej odsłonie. Państwowy Teatr Dramatyczny im. Waży Pszaweli z Telawi  w Gruzji przedstawił adaptację sztuki Tennessee Williamsa „Tramwaj zwany pożądaniem” w reżyserii Gogi Chakvetadze, a Narodowy Teatr Akademicki im. Gabriela Sundukyana w Erywaniu z Armenii wystawił spektakl  „Eurydyka” będący interpretacją dramatu wg Sarah Ruhl w reżyserii Johna Blondella.

– Z korzyścią dla festiwalowej publiczności, odwiedziła nas niezależna grupa z Białorusi, która pokazała bardzo ciekawy spektakl – podkreślił otwierający wszystkie pokazy festiwalowe, Dyrektor Teatru Dramatycznego Piotr Półtorak. Zespół białoruskich aktorów z Niezależnej Grupy Teatralnej Kupałaŭcy zaprezentował spektakl „Gęsi-ludzie-łabędzie” w reżyserii Aleksandra Harcujeu. Adaptując zakazaną na Białorusi powieść współczesnego pisarza Alhierda Bacharewicza „Psy Europy”. Teatr przedstawił mroczną wizję przyszłości tego kraju. „Ulecieć wysoko w niebo i polecieć” – to myśl przewodnia towarzysząca spektaklowi, mówiącemu o tęsknocie ucieczki od rzeczywistości.

– Ten spektakl pokazuje obawy, które nam teraz towarzyszą. Jedyna rzecz jaka nam pozostaje to opowiadanie o tym, czego się boimy. Obawiamy się degradacji, zniknięcia i rozpadu naszego państwa i naszego kraju – podkreślił Alexander Gartsuev, reżyser spektaklu.

Artyści Narodowego Teatru w Bitoli z Macedonii Północnej wystąpili ze spektaklem  „Bachantki – krótka historia rozkładu” wg Eurypidesa w reżyserii Igora Vuk Torbicy. Swoim występem pokazali, że teatr jest najbardziej wywrotową bronią, jaką wymyślił ludzki umysł.

– Z Teatrem Narodowym w Bitoli mam przyjemność współpracować już od dawna, od czasu kiedy byłem ambasadorem w Kazachstanie. Jednak zaskakujące jest to, że dopiero w Białymstoku widzimy się po raz pierwszy na żywo. Teatr jest częścią mojego życia, odkąd się urodziłem. Obejrzenie tego spektaklu to dla mnie bardzo emocjonująca chwila – mówi IIija Psaltirov, Ambasador Macedonii Północnej w Polsce, który obejrzał występ artystów z Bitoli.

Białostocka publiczność obejrzała również „Mary” w wykonaniu zespołu Teatru Miejskiego w Alytusie z Litwy. Artyści przedstawili opartą na faktach historię „wilczych dzieci”, które pod koniec II wojny światowej zostały rozdzielone ze swoimi rodzinami i tułając się, dotarły na Litwę, a nawet na Łotwę i Estonię. Dialogi zawarte w przedstawieniu często nawiązywały do przeżyć, których doświadczyły rodziny aktorów.

„Kierunek Wschód” to także spotkania z twórcami. Po wszystkich przedstawieniach rozmowy prowadziła Dorota Sokołowska – dziennikarka Polskiego Radia Białystok.

– Tegoroczną edycję festiwalu z pewnością możemy uznać za sukces. Zarówno artystyczny, jak i frekwencyjny. Cieszymy się, że po okresie pandemii, tym razem wszyscy zaproszeni artyści mogli dotrzeć do Białegostoku i spotkać się „na żywo” z naszymi widzami. Na festiwalowych scenach obejrzeliśmy niezwykle różnorodne przedstawienia. To bogactwo tematów, estetyk, form to z pewnością jedna z najważniejszych wartości organizowanego przez nas przeglądu. Cieszymy się, że udało nam się zaprosić wybitne zespoły i móc obcować z kulturą tak wielu, różnorodnych krajów – dodała dr Martyna Faustyna Zaniewska, Zastępca Dyrektora Teatru.

Festiwal odbył się dzięki finansowaniu z budżetu państwa – ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz z budżetu Województwa Podlaskiego.

Wydarzenie odbyło się pod honorowym patronatem: Ambasady Armenii w Polsce, Ambasady Gruzji w Rzeczpospolitej Polskiej, Ambasady Republiki Litewskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, Ambasady Republiki Macedonii Północnej, Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Wojewody Podlaskiego, Marszałka Województwa Podlaskiego oraz Prezydenta Miasta Białegostoku.

Partnerami medialnymi wydarzenia byli: e-teatr.pl, Dziennik Teatralny, teatrologia.pl, TVP3 Białystok, Polskie Radio Białystok, Kurier Poranny, Gazeta Współczesna, Radio Racja, Niebywałe Suwałki, BIA.24, BiałystokOnline, Podlaskie.eu, Biełsat TV, Tygodnik Niwa.