„Lab of senses”, czyli „Laboratorium zmysłów” to innowacyjny projekt, który powstał dzięki współpracy Teatru Dramatycznego w Białymstoku i Teatru Miejskiego w Olicie na Litwie. Jego celem jest realizacja szeregu różnorodnych działań skierowanych do dzieci oraz ich opiekunów. Część z nich została już zrealizowana. Czego jeszcze mogą spodziewać się odbiorcy?

Idea projektu

Przedsięwzięcie to łączy w sobie elementy teatru, arteterapii oraz edukacji. Głównym celem jest integracja społeczna dzieci z niepełnosprawnościami i ich rodzin, zapobieganie wykluczeniu społeczno-kulturowemu oraz wzbogacenie oferty kulturalnej. Artyści z Alytusa i Białegostoku spotykają się, aby odkrywać różnorodność kulturową, dzielić się swoimi historiami i uczyć się od siebie nawzajem. Projekt składa się z wielu ciekawych elementów.

Baby Lab – warsztaty w Alytusie

W dniach 21-23 stycznia zespół białostockiego teatru uczestniczył w warsztatach u litewskiego partnera projektu. Zajęcia prowadziła Birutė Banevičiūtė – choreografka i reżyserka z ponad 20-letnim doświadczeniem w tworzeniu spektakli dla najmłodszych. Podczas warsztatów prowadząca pomogła zrozumieć, jak stworzyć wciągający spektakl dla dzieci, ucząc zespół postrzegania sztuki z perspektywy najmłodszych widzów.

– Wyjazd na Litwę to niezwykle cenne doświadczenie, które umożliwiło mi połączenie wiedzy teoretycznej z praktycznymi umiejętnościami. Wykłady były bardzo interesujące, ponieważ prowadząca, jako doświadczona specjalistka w produkcji spektakli dla dzieci, potrafiła przekazać nam wiedzę z „desek teatru” w prosty i zrozumiały sposób. Cenne było również jej „know-how” dotyczące odbioru przedstawień przez najmłodszych widzów – powiedziała Paula Gogol, aktorka Teatru Dramatycznego.

Baby Lab – warsztaty w Białymstoku

„Baby Lab: Wsparcie dla rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebami: usłyszeć, wesprzeć i zainspirować” to temat warsztatów, które odbyły się w dniach 27-29 maja. Zespół z Teatru Miejskiego w Olicie przyjechał do Białegostoku uczestniczył razem z zajęcia, które prowadziły Joanna Kabacińska i Zuzanna Rzemek – doświadczone psycholożki z wieloletnim doświadczeniem w pracy terapeutycznej z dziećmi. Warsztaty, w których wzięli udział białostoccy artyści, oprócz litewskich twórców, obejmowały zarówno część teoretyczną (wykładową), jak i praktyczną (ćwiczeniową).

– Te warsztaty i projekt dają nam szansę nie tylko na pogłębienie wiedzy o inkluzywności, ale także na dotarcie do szerszej widowni, zwłaszcza do dzieci, które atypowo postrzegają świat. Uważamy, że teatr należy się również im, a co więcej – może stymulować ich rozwój i wzmacniać zdolności komunikacyjne. Aby zapewnić jak największy profesjonalizm, intensywnie poszerzamy naszą wiedzę psychologiczną, terapeutyczną i teatralną. Aktywnie szukamy synergii między tymi dziedzinami, aby skutecznie przełożyć zdobytą wiedzę na praktykę teatralną. Chcemy, aby oferta teatry była dostosowana do dzieci, które postrzegają świat inaczej, ale nie gorzej. Naszym celem jest przygotowanie się na ich reakcje, umożliwienie im swobodnego wejścia w teatralny świat oraz zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa. Rozwijamy również narzędzia, które pomogą nam ułatwić im kontakt z nami. W kontekście powszechnej walki o dostępność i równość, takie podejście wydaje się być niezwykle ważne i otwierające nowe możliwości – podsumowała Katarzyna Siergiej, aktorka Teatru Dramatycznego i uczestniczka warsztatów „Baby Lab”.

Celem białostockich warsztatów było nie tylko poznanie i zagłębienie się w perspektywę dzieci z potrzebami, lecz także zrozumienie, w jaki sposób teatr może wesprzeć ich rodziców.

– Prawda jest taka, że ich potrzeby są przeogromne. A my, żeby odpowiednio konstruować ofertę, potrzebujemy wiedzy na ten temat. I stąd te warsztaty – żeby posiąść konkretną wiedzę, którą później będziemy w stanie przekuć na odpowiednie działania artystyczne. Wszystko po to, żeby zachęcić dzieci do dalszego odkrywania teatru – wyjaśnił Marek Tyszkiewicz, Zastępca Dyrektora Teatru ds. technicznych.

Baby Theatre – „Kto pierwszy w las” – sensoryczna podróż dla najmłodszych

Oba teatry w ramach projektu przygotowały przedstawienia dla dzieci w wieku od 6 miesięcy do 3 lat. Spektakle są przystosowane do potrzeb dzieci ze szczególnymi potrzebami. Zespół Teatru Dramatycznego w Białymstoku zdobytą wiedzą na warsztatach wykorzystał przy produkcji spektaklu „Kto pierwszy w las” w reżyserii Magdaleny Ołdziejewskiej. Autorem scenariusza i kompozytorem muzyki jest Patryk Ołdziejewski. Scenografię i kostiumy zaprojektowała Agata Stasiulewicz. W spektaklu występują: Beata Chyczewska, Paula Gogol, Katarzyna Mikiewicz, Urszula Szmidt i Monika Zaborska.

„Kto pierwszy w las” to niezwykłe, interaktywne spotkanie, podczas którego dzieci wraz z aktorami odbywają podróż, odkrywając sekrety natury. Dowiedzą się, jak z małego ziarenka wyrasta ogromne drzewo, sprawdzą, czy woda naprawdę jest mokra i po co małe świetliki chcą być podobne do słońca. Odkryją, że mały pajączek może być przyjacielem, a piękne kwiatki – małymi rozrabiakami. Kiedy zamkną oczy, wsłuchają się w piękny koncert leśnych instrumentów. Spektakl przeznaczony jest też dla dzieci ze szczególnymi potrzebami. Premiera odbyła się 30 maja.

– Często dorosłym wydaje się, że spektakl teatralny dla dzieci musi być pełen dynamicznej akcji, aby utrzymać ich uwagę. Okazuje się jednak, że im spokojniejsze i bardziej subtelne przedstawienie, tym lepiej odbierane przez najmłodszych. Z jednej strony to intuicyjne, z drugiej, warsztaty na Litwie utwierdziły nas w przekonaniu, że kluczem nie jest natłok zmian i atrakcji. Stawiamy na prostotę i wszystko dzieje się w naturalnym rytmie, dzięki czemu dzieciom łatwiej wejść w ten świat – zauważyła Beata Chyczewska, aktorka Teatru Dramatycznego.

Baby Camp – warsztaty dla rodzin

Ważną częścią projektu jest zorganizowanie „Baby Camp” w Polsce i na Litwie dla rodzin z dziećmi ze szczególnymi potrzebami. Będzie to pięć dni wypełnionych interaktywnymi zajęciami oraz warsztatami edukacyjnymi. 40 osób weźmie udział w różnych działaniach mających na celu wspieranie rozwoju dzieci poprzez sztukę, a także promowanie zrozumienia kulturowego. Teatr Dramatyczny warsztaty dla rodzin organizuje pod koniec sierpnia. Szczegóły pojawią się jeszcze w czerwcu.

Wartość projektu „Lab of senses”

Projekt „Lab of senses” wyróżnia się skupieniem na teatrze jako narzędziu włączenia społecznego i wzbogacenia kulturowego grup wrażliwych, w tym niemowląt, dzieci niepełnosprawnych i młodych rodzin.

– Innowacyjne działania, takie jak teatr dla dzieci i obóz dla dzieci, oferują wciągające doświadczenia kulturalne, które odpowiadają różnorodnym potrzebom i zachęcają do zaangażowania społeczności. Ponadto współpraca transgraniczna w ramach projektu nadaje unikalny wymiar naszej współpracy, wzmacniając więzi ze społecznością Alytusa i Białegostoku – dodał Marek Tyszkiewicz, Zastępca Dyrektora ds. technicznych.

O projekcie:

Początek: 1 grudnia 2024

Koniec: 30 listopada 2025

Partnerzy: TEATR MIEJSKI ALYTAUS (LT), TEATR DRAMATYCZNY IM. ALEKSANDRA WĘGIERKI W BIAŁYMSTOKU (PL)

Program Interreg VI-A Litwa – Polska

Tytuł projektu: „Lab of senses” („Laboratorium zmysłów”)

Kwota dofinansowania ze środków Unii Europejskiej: 100.664,64 euro

Zadanie dofinansowano z budżetu Województwa Podlaskiego.